ANKARA – Bir süredir seçime girmenin formülünü merak eden Emek ve Özgürlük İttifakı nihai kararını verdi. HDP’nin Türkiye genelinde ortak listeyle girme teklifi İşçi Hareketi Partisi (EHP), Emek Partisi (EMEP), Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) ve Sosyal Özgürlük Partisi (TÖP) tarafından kabul edilirken, Türkiye Personel Partisi (TİP) kesin olarak kabul etti. illerde kendi listeleriyle seçmenin karşısına çıkmayı tercih etti.
TİP’in bu kararı kamuoyunun farklı kesimlerinden eleştirilere yol açarken, parti yöneticileri kararlarını ittifaka ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi’ne (Yeşil Sol Parti) zarar vermeyecek şekilde formüle edeceklerini belirtti. Bu doğrultuda Yeşil Sol Parti ve TİP ittifaka en az zararı verecek formül üzerinde çalışmaya başladı ve bu çalışma sona erdi. TİP, Kürt illerinin yanı sıra İzmir ve Bursa’da Yeşil Sol Parti’nin vekil atayabileceği birer bölge ile Aydın, Kocaeli ve Manisa’da Yeşil Sol Parti’ye destek vereceğini açıkladı. Edinilen bilgiye göre TİP’in milletvekili aday listesi çıkaracağı il sayısı 50’nin üzerinde olacak.
‘ORTAK LİSTEDE BULUŞMAK İSTİYORUZ’
TİP ile “ortak liste” görüşmelerinde seçmenlerin yoğun eleştirilerine maruz kalan HDP’nin Seçim İşlerinden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Emirali Türkmen, ittifakın seçim iş birliğinin ötesinde bir çabaya katkı olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti: “Seçmenlerimiz neden ittifakta ısrar ettiğimizi soruyor. Ortak listede de tanışmak isteriz. Açıkçası ülke tarihinin en kritik seçimlerinde tüm ezilenler için, personel için, emekçiler için tek listeyle vatandaşlarımızın karşısına çıkması en gerçek sistemdi. Ancak bazı tarihsel anlarda öncelikler farklı olabilir. Seçim meydanlarında dayanışmayı artırmak, tek adam rejimini devirmek için güç birliği yapmak birinci önceliğimizdi. Olmadı ama ittifak içindeki birliğimizi seçimle sınırlı tutamayız. Önümüzdeki dönemde de meydanlarda, mitinglerde bir arada olacağız. Birleşik çabaya değer veriyoruz” dedi.
Yaklaşan seçimlerle ilgili sorularımıza Türkmenlerin verdiği cevaplar şöyle oldu:
Emek ve Özgürlük İttifakı’nın beş siyasi partisi; İşçi Hareketi Partisi (EHP), Emek Partisi (EMEP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) ve Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Yeşil Sol Parti’nin listelerinden seçime girmeyi kabul etti. Türk Personel Partisi (TİP) ise en az 41 ilde kendi amblemi ve adaylarıyla seçime girme kararlılığını sürdürüyor. Partinizin yaptığı çalışmaların sonuçlarına göre ittifakın ortak listeyle seçime girmesi çok daha avantajlı. TİP’le olan tutum farklılığının sebebi neydi ve TİP’in bu konudaki ısrarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emek ve Özgürlük İttifakı seçimler için kurulmuş bir ittifak değildir. Bu ittifaka tarihi bir değer atfediyoruz. ‘Üçüncü Yol’un inşasında değerli bir aşama olarak görüyor ve ittifakımızı ‘mücadele birliği’ olarak tanımlıyoruz. Ancak seçimler öncesi oluşturduğumuz ittifakımız, seçim süreci başlayınca doğal olarak seçimlerde nasıl davranılacağını gündeme getirdi.
HDP olarak 2023 seçimlerinin ülke tarihinin en değerli seçimlerinden biri olduğu tespitinden hareketle, seçim ittifakı sorununa bu tarihsel sorumluluk ve bilinç temelinde yaklaştık. Tek bir maçın boşa gitmemesi konusunda ısrar ettik. Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda, böylesine kritik bir seçimde vatandaşlarımızın karşısına tek liste ile çıkmanın tüm ezilen halk, personel ve işçiler için en doğru yöntem olduğunu savunduk. Emek ve Özgürlük İttifakı’ndan EHP, TÖP, SMF ve EMEP, Yeşil Sol Parti’den ortak listeyle seçime girme projesini, yaptığımız görüşmeler sonucunda olumlu buldu. listesi daha doğru sonuçlar verecektir. Bu siyasi partiler Yeşil Sol Parti listelerinden kendi adaylarını belirleyecekler.
‘TİP’İN SİYASİ TEZLERİNE SAYGI DUYMALIYIZ’
Ancak her siyasi partinin farklı argümanları ve farklı sosyal tabanları var. TİP, uzun müzakerelere rağmen Emek ve Özgürlük İttifakı çatısı altında seçimlere kendi parti logosuyla girmeyi uygun gördü. Bu toplantılarda TİP’li arkadaşlar başından beri HDP’ye zarar vermek gibi bir niyetleri olmadığını söylediler. Bu nedenle il bazında müzakerelere açık olduklarını ifade ettiler. Partilerinin seçimden azami siyasi güçle çıkması için çaba göstereceklerini de söylediler. Kendi partimizin siyasi tezlerine nasıl önem veriyorsak, diğer partilerin siyasi tezlerine de saygı göstermeliyiz. Gelinen noktada TİP’li arkadaşlarımızla bir yoldaşlık bağıyla bu müzakereleri yürüttük, kısmen de sürdürmeye devam ediyoruz. Ortak tek liste seçimden güçlü çıkmak için büyük fırsat ama ortak liste olmazsa Emek ve Özgürlük İttifakı’nın yeni kazanımlar elde ettiği bir seçim sonucu elde etmesi için il bazında çalıştık ve çalışıyoruz. zarar görmeden, kazanımlarını kaybetmeden kazanır. Olumlu ve verimli bir ilişki içindeyiz.
“TEK LİSTE İLE GİRMEYİ BAŞARILI OLMADIK, ARTIK BU TARTIŞMAYI GERİDE BIRAKMAMIZ GEREKİYOR”
Seçime tek liste ile gidemedik. Artık bu tartışmayı geride bırakmamız gerekiyor. Şu anda Yeşil Sol Parti’nin seçimlerde en yüksek oyu alması için yapacağımız çalışmalara odaklanmış durumdayız. Tek üzüntümüz faşizme son vermek, tek adam rejimine son vermek ve Yeşil Sol Parti ile demokratik bir yarış dahil çok güçlü bir şekilde Meclis’e girmektir.
‘SEÇMENİMİZ İTTİFAKTA NEDEN DİRENİYORUZ SORDU, KULAK ENGELLEMEK MÜMKÜN DEĞİL’
TİP’in 41 ilde kararlılığından vazgeçmemesinin ardından başta HDP seçmeni olmak üzere kamuoyunun TİP’e yönelik eleştirileri arttı. TİP, birçok birimden bu kararından vazgeçmesi için davet aldı. Bir süre sonra eleştiriler de partinize yöneldi. Bu davetler ve eleştiriler haklı mıydı, nasıl değerlendirirsiniz?
Partimiz HDP seçmeni herkesin söylediği gibi ülkedeki en siyasi seçmen kitlesidir. Bu davetlere ve eleştirilere göz yummamız mümkün değil. Yüksek seçmen baskısıyla karşı karşıyayız. Partimize gönül vermiş üyelerimiz ve seçmenlerimiz doğal olarak “Neden bu ittifakta ısrar ediyorsunuz?” soruyu soruyorlar. Bu öfkeyi sebepleriyle birlikte çok iyi anlıyoruz.
‘TUTUMLARINI BİLİNÇLİ OLARAK İFADE EDEN SEÇMENLER, OY VERMEDE GEREKENİ YAPARLAR’
Seçmenimiz çok bilinçli bir duruş sergiledi. Tek bir maçın boşa gitmemesi gerektiğini şiddetle vurguladı. Seçmenimiz ‘Oyumuz boşa gitmesin’ derse gereğini yapacaktır. Böylesine güçlü bir duruş sergileyen seçmende bu irade var. Bundan en ufak bir şüphemiz yok.
Bütün bunlarla birlikte HDP’yi diğer partilerden ayıran temel özelliklerden birinin HDP’nin görüşü ve siyaset yapma biçimi olduğunu iyi anlamak gerekiyor. Buna göre hareket ederiz. Diğer tekçi partilere karşı mücadele ederken kendi içimizde de çoğulcu olmaya çabalıyoruz. Türkiye’de özgürlüklerin olduğu, çoğulculuğun olduğu bir toplumsal yaşam istiyoruz. Vatan için ne istiyorsak partimizde onu yaparız.
Bu noktada ittifakta seçim iş birliğinde bir sıkıntı yok diyebilir miyiz?
Çalışmalarımız müzakere esasına göre ilerliyor. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın güçlü bir şekilde Meclis’e girmesini istiyoruz. Bunun için seçmenimiz bize “gerekeni yapın” diyor. Şu anda tüm çabamız, halkımızın bize verdiği bu misyonu, halkımızla birlikte yerine getirmektir. Bu arada şunu da belirteyim, TİP’teki bileşenlerle ve Emek ve Özgürlük İttifakı’ndaki bileşenlerle gösterdiğimiz çaba birliği, heyet sokakta birlikte çalışma konusunda. Seçimlere dayalı değil. Çok yakında 1 Mayıs’ta tarlalarda olacağız. Pankartların altına çıkacağımız gibi toplumsal taleplerimizi de hep birlikte konuşacağız. Meclisi çabanın değerli ayaklarından biri olarak görüyoruz. Ama biz sadece bir parlamenter hareket değiliz. Aynısı diğer bileşenler için de geçerlidir. O yüzden birlikteliğimizi sadece bir seçim sorunu olarak görmüyoruz. Tek adam rejimini devirmek için hep seçim ofisleri açıp dayanışmayı artırmak istedik ama olmadı. Diğer ayrı seçim beyannamelerini dağıtacağız. Ancak tek listeyle girmeyeceğimiz için seçimlerde TİP ile dostça yarışacağız.
‘YEŞİL SOL PARTİ’Yİ DESTEKLEMEK İÇİN İL SAYISINI TAVSİYE OLARAK ARTIRABİLİR’
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, seçilecek iller belirlenirken önceliklerinin ittifaka zarar vermemek olduğunu belirtti. Erkan Baş’ın seçime girmeyeceğini açıkladığı Bursa ve İzmir ile Aydın, Kocaeli ve Manisa’ya yenileri eklenecek mi? Nasıl bir sonuç beklemeliyiz?
Müzakerelerimizde Yeşil Sol Parti’yi kaybetme ihtimalini paylaştığımız illeri ortaya koyuyoruz. TİP ise “biz o ilde kendi logomuzla seçime gireceğiz” diye bir talepte ve ısrarda bulunmuyor. Evet, duruma göre yeni iller eklenebilir. Görüşmelerimiz devam ediyor. Konuştuğumuz ve anlaştığımız birkaç iller daha var. Ancak bunların hepsini kendimiz için en kötüyü seçmek olarak tanımlıyoruz.
‘SEÇMENİN SAĞDUYUSUNA GÜVENMELİYİZ’
TİP’in seçileceği illeri ittifaka ve Yeşil Sola zarar vermeyecek şekilde değerlendirdiğini ve bu süreci sizlerle istişare içinde yürüttüğünü anlıyoruz. Ancak mevcut tablo TİP’in İstanbul ve İzmir’de sizinle rekabet edeceğini gösteriyor. Bu ittifakın milletvekili sayısını etkiler mi?
Şu anda bir iddiada bulunmak zor ama Yeşil Sol Parti seçmeni dışında bir seçmen TİP’e oy verir ve onu milletvekili yaparsa bu hem Yeşil Sol Parti’nin hem de TİP’in kazanımı olur. Bu olumlu senaryo. Ama tabii ki, olumsuz etki riski de var. Tek yaptığımız bu riski en aza indirmek. Mesela İstanbul’un 1. bölgesinde hem biz hem de TİP seçime girdiğimizde 4 milletvekilimizden birini kaybedersek bunu halkımıza anlatmak sıkıntı olur. Başka bir deyişle, TYPE kazanmayacak ve biz kaybedeceğiz. Ama şimdi en iyi olasılığa bakmalı ve seçmenlerin sağduyusuna güvenmeliyiz. Açıkça adlandırmalıyız. Yeşil Sol Parti olarak TİP’in seçileceği her yerde TİP ile demokratik, dostane bir yarış içinde olacağız.
‘ANKARA’DA TİP SEÇİMİ YÖNÜNDE BİR OLGUNLUK OLDU’
Ankara’da da benzer bir risk var mı? Varsa TİP’in seçilemeyeceği iller listesine Ankara eklenebilir mi?
Ankara en tehlikeli illerden biridir. Bilgiler, Ankara’da her iki partinin de aday göstermesi durumunda milletvekili kaybetme ihtimalinin yüksek olduğunu söylüyor. Bunun hakkında konuşuyoruz. Bir noktada anlaşacağımızı ve olumlu bir sonuç alınacağını düşünüyoruz. TİP’li arkadaşların da olumlu bir tutumu var. Ankara’da en azından birinci bölgede TIP’e girmeme konusunda bir olgunluk yaşandı.
‘TÜM İTTİFAK TARAFLARI VE BİLEŞENLERİ KURULDA TEMSİL EDİLECEK’
Ortak listeyle seçime girmeyi kabul eden diğer siyasi partilerle ittifak nasıl sağlandı?
Listeyi sadece ittifak halinde olduğumuz siyasi partilerle olgunlaştırmıyoruz. Aynı zamanda kadın hareketinin, Alevi hareketinin, halkların, kendi iç bileşenlerimizin, ekoloji hareketinin ve Kürt ittifakının adaylarının Meclis’e girmesini sağlayacak bir model üzerinde çalışıyoruz. Onun zorlukları var. Ama biz seçmenlerimizle milletvekilliği konusunda anlaştık. İl adını doğrudan veremem ama ittifakların ve bileşenlerin tüm temsilcileri Meclis’te tam olarak temsil edilecek.
‘BOT GÜVENLİĞİ KONUSUNDA ULUSAL İTTİFAK’TAKİ TARAFLARLA ORTAKLIKLARIMIZ VAR’
Yeşil Sol Parti, HDP’nin seçime girmemesi ve Yeşil Sol Parti’nin ilk seçim olması nedeniyle sandık görevlisi aday gösteremeyecek. Bu seçim güvenliğini nasıl etkiler? Bu bahisteki planın nedir? Diğer siyasi partilerle işbirliği olacak mı?
HDP’nin en değerli kazanımlarından biri de sandık görevlilerinin seçilmesi oldu. Ancak bu seçimde gözlemci ataması yapabileceğiz. Bir yılı aşkın süredir sandık görevlisi için hazırlanıyorduk. Sandık görevlilerimiz artık tanık olacak. Biz bu konuda hazırız. Diğer siyasi partilerle de görüşüyoruz. Kedilerin trafolara girmemesi için diğer muhalefetle temas halindeyiz. Millet İttifakı’nın sandık görevlisi tutamadığı Kürt illerinde her sandığa iki gözlemci atama potansiyelimiz var. O illerde bir sıkıntı olacağını düşünmüyorum. Millet İttifakı’nda bazı partilerle ortaklıklarımız var ki sandıktan atılan oyun doğru çıksın.
‘BURSA, AYDIN, TEKİRDAĞ, ERZURUM, MANİSA’DA AVUKAT ÇOK YAKINIZ’
Yeşil Sol Parti’nin bu seçimlerdeki amacı nedir? Kaç milletvekili, kaç oy?
Hayallerimizi kaybetmeyeceğiz ama gerçekçi de olacağız. HDP bir halk hareketidir ve halk hareketleri hep nehirlere, nehirler denize akar. Bu seçimde sürpriz bir yükseliş göstereceğiz. Belli bölgelerde oyumuz beklenenden fazla artacak. Mesela Tekirdağ’da bir sürpriz yapabiliriz. Yeni seçmen profiline baktığımızda Tekirdağ’dan temsilci alabileceğimiz kanaatine varıyoruz. Tekirdağ dışında Manisa, Aydın, Adıyaman, Erzurum ve Bursa’dan da temsilcilik çıkaracağız, büyük illerde temsilcilik sayısını artıracağız. Birçok araştırmada görüldüğü gibi oy verme potansiyelimiz yüzde 15’e ulaşıyor. Eş Genel Başkanlarımız da 100 temsilcilik sınırını belirlediler. Bunun için güçlü bir seçim kampanyası yürüterek halklarla, emekçilerle ve ezilenlerle buluşacağız. Birlikte değiştireceğiz.
