“Gördüğümüz kadarıyla, jandarma ablukası nedeniyle yaklaşık beşte üçü ormansızlaştı.”
DW Türkçe’ye konuşan İkizköy Çevre Kurulu’ndan Çevre Yüksek Mühendisi Deniz Gümüşel, Akbelen’deki son durumu özetliyor. Ormanın kuzey ve batı kesimlerinde halen ağaçlı bir ormanlık alan olduğunu kaydeden Gümüşel, “Can savunucuları iş makinelerinin Akbelen’e girip bölgeden tomruk kaldırmasını engellemeye çalışıyor.”
Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy sınırları içerisinde yer alan Akbelen Ormanı’nda ağaçlandırma çalışmaları çevrecilerin tepki ve eylemlerine rağmen devam ediyor. Limak Holding ve IC Holding iştiraki olan YK Enerji’ye Akbelen Ormanı’ndan tahsis edilen maden sahasının genişletilmesi için 24 Temmuz’da yeniden başlayan ağaç kesimi, Tarım Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılıyor. ve Ormancılık.
Muğla Valiliği 30 Temmuz’da yaptığı basın açıklamasıyla ağaç kesme sürecinin sona erdiğini duyurdu. Ancak sahadaki aktivistler, kesintinin dün de devam ettiğini bildirdi. Günlüğe kaydetmenin kapsamı, mevcut uydu görüntüleri ile açıkça ortaya çıkacaktır.
Bakanlık tarafından ağaç kesimi
Ağaç kesimi, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 28 Kasım 2020’de YK Enerji’ye verdiği kesim iznine istinaden yapılıyor. Dönemin Bakanı Bekir Pakdemirli’nin imzasını taşıyan ve 740 dönüm Akbelen Ormanı ekleyen iznin gerekçesi açık ocak madenine, Yeniköy Kemerköy Termik Santrali’ne yakıt temin etmektir. Ancak Çevre ve Ekoloji Hareketi Hukukçuları’ndan (ÇEHAV) yapılan açıklamaya göre, YK Enerji’nin Akbelen Ormanı’ndaki kesin izni 28 Aralık 2021’de sona erdi.
Öte yandan, iznin Anayasa’nın 169’uncu maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle Muğla 1. İdare Mahkemesi’nde açılan dava ise henüz sonuçlanmadı.
Akbelen, Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy sınırları içerisinde yer alıyorFotoğraf: Bülent Kılıç/AFP/Getty Images
“Anayasal suç işlendi”
DW Türkçe bilen ve ağaç kesilmesine direnen İkizköy halkının avukatlarından Avukat Arif Ali Cangı, “katliam”ın sorumluları olan Bakanlık Orman Genel Müdürlüğü, Muğla Orman Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. ormanları korumak ve kamu yetkilerinden mahrum bırakmak için.
Cangı’ya göre, kamu güvenliğini sağlamakla yükümlü kolluk kuvvetlerinin savunması ve Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim AŞ’nin lojistik desteğiyle gerçekleştirilen ağaç kesimi anayasal suç.
Cangı, Anayasa’nın “Ormanların Korunması ve Geliştirilmesi” başlıklı 169’uncu maddesinin birinci fıkrasında, “Devlet, ormanların korunması ve alanlarının genişletilmesi için gerekli kanunları çıkarır ve gerekli tedbirleri alır. Yeni ormanlar yakılan ormanların olduğu yerde yetiştirilir, buralarda başka türlü tarım ve hayvancılık yapılamaz.Bütün ormanlar devlet tarafından denetlenir.Devlet ormanlarının mülkiyeti devredilemez.Yakınmak amacıyla işlenen suçları hatırlatır. azaltma veya daraltma genel ve özel af kapsamına alınamaz.
ÇED raporu yok
Projenin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu da bulunmamaktadır. Proje dahil 220 bin dönüm ruhsat alanı olduğuna dikkat çeken Deniz Gümüşel, şunları kaydetti:
“Ruhsat sahasının tamamını çevresel etki değerlendirmesinden muaf tutuyorlar. ÇED yönetmeliğinin geçici ikinci ve üçüncü maddelerine göre muaf oluyorlar. Dolayısıyla ÇED’siz ilerliyorlar. Keyfi olarak 220 bin dekarlık alanda başka izinler alarak. Örneğin Akbelen’de olduğu gibi orman ruhsatı alıp ÇED yaptırmadan süreci başlatıyorlar.”
İkizköy Çevre Komisyonu’nun projede kapasite artışı olduğu ve bu nedenle ÇED’e tabi olması gerektiği gerekçesiyle açtığı dava, Muğla 1. İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilirken, dosya Meclis’e taşındı. Devlet. Geçtiğimiz hafta ÇED sürecinin işletilmesi için bir idari başvuru daha yapan İkizköy Çevre Komisyonu, ÇED muafiyetinin kaldırılması için yeni bir dava açmaya hazırlanıyor.
Zeytinlikler ve tarım alanları da tehlikede
Orman kesiminin ardından genişletilmesi planlanan kömür madeni bölge tarımını olumsuz etkileyebilir. YK Power’ın paylaştığı bilgi notuna göre, kömür için 2,5 milyon metrekare tarım arazisi ve 3,7 milyon metrekare zeytinliğin kamulaştırılması bekleniyor.
Kömür için tarım arazileri ve zeytinliklerin de kamulaştırılacağı belirtildi.Foto: Berkcan Zengin/Depo Photos/abaca/picture Alliance
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, zeytinlik olarak tescil edilen alanlarda ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak için madencilik faaliyetlerine izin veren geçen yıl Mart ayında bir yönetmelik yayınladı. “Madencilik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Aralık ayında bir torba madde ile TBMM gündemine getirilmiş, yapılan yansımaların ardından tekliften çıkarılmıştı.
Akbelen Ormanı, İkizköy’ün tarım alanlarının tam ortasında. Karadam mevkii, Akbelen mevkii ve Ova mevkiinde zeytinlikler ve tarım alanları Akbelen Ormanı’nı çevrelemektedir.
Deniz Gümüşel, YK Güç’ün madene 3 bin dönümlük bir tarım alanı daha eklemeye çalıştığını söylüyor. Gümüşel, bu arazilerde değerli zeytin ağaçları olduğu için Zeytincilik Kanunu’na göre kamulaştırma yapılamayacağına işaret ederek, “Bu nedenle köylüleri tek tek ikna etmeye çalışıyor. Ancak çok önemli bir çoğunluk geliyor. Köylülerin yüzde 100’ü topraklarını termik santral ve kömür şirketine satmak istemiyor.”
Hak ihlalleri devam ediyor
Akbelen Ormanı’nda açılması planlanan kömür madenine karşı 2019 yılından bu yana köylüler mücadele ediyor. Akbelen’de 738 gündür devam eden orman nöbeti, ağaç kesiminin başlamasıyla birlikte direnişe dönüştü.
Geçen hafta Pazartesi gününden bu yana yaklaşık 50 kişi gözaltına alındı. Akbelen için direnen can savunucuları, zorlanarak, dövülerek, TOMA’lı su sıkılarak, biber gazıyla çok kötü muameleye tabi tutularak gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 8’i adliyeye sevk edilirken, 4’ünün yurt dışına çıkışı yasaklandı. İki kişi adli kontrol karşılığında serbest bırakıldı. Ancak hak ihlalleri bunlarla sınırlı değildir.
Deniz Gümüşel, Akbelen Ormanı’nı savunanların kolluk kuvvetleri tarafından kuşatıldığını, Jammer aracılığıyla Akbelen’de halkın dışarıyla bağlantısının kesildiğini ve iletişim özgürlüğünün engellendiğini ekliyor:
“Nöbet alanı tamamen jandarmanın kuşatması altında. Çok dar bir alana alındık. Sabah ‘Jandarma kestiğiniz ağacın gölgesinden çıkın’ diye eylem oldu. Mümkün değil. gerek telefonla gerekse internetle dışarıyla bağlantı kurmak için.Kamu ile iletişimimiz kesilmesin diye içeriye girmiyoruz.Gözlemlerimizi kamuoyu ve basın ile paylaşmaya çalışıyoruz.”
‘Kestiğiniz ağacın gölgesinden jandarma çıktı’: Bu sabah Akbelen’de cankurtaran ekiplerinin başlattığı eylem jandarmanın çemberi daraltmasını engelliyorFoto: İkizköy-Umweltausschuss
Avukat Arif Ali Cangı, “Haklarını kullanan vatandaşlar gaz, su, coplarla kolluk kuvvetleri tarafından gözaltına alınıyor ve orantısız güç kullanılarak yerde sürükleniyor. Milas’a sulh ceza hâkimlikleri tarafından ‘Milas’ sınırlarına girmemek’ üzere adli kontrole tabi tutuldular” dedi. Hukukla bağlı olan ve vicdanına göre karar vermek zorunda kalan barış.”
Anayasa’nın 56. maddesine göre “herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğunu, çevreyi geliştirmenin, çevre sağlığını korumanın ve çevre kirliliğini önlemenin devletin ve vatandaşların görevi olduğunu” vurgulayarak, “Yine, Anayasa’nın 23. maddesine göre herkesin yerleşme ve dolaşım hürriyetine sahip olduğunu hatırlatır ve 10. maddesine göre de “herkes kanun önünde eşittir” ifadesini hatırlatır.
Kaz Dağları’ndan bilinen Muğla Valisi
Jandarmanın savunması için Akbelen’de ağaçların kesilmesine tepkiler üzerine Muğla Valiliği’nden yapılan açıklamada, kesilen ağaçların yerine 130 bin fidan dikileceği belirtildi.
Alamos Gold’un Kaz Dağları’ndaki altın madenciliği projesi için 195 bin ağaç kesildiğinde, tomrukçuluğu savunan Muğla Valisi Orhan Tavlı’nın Çanakkale Valisi olduğu ortaya çıktı.
İkizköylüler dün İçişleri Bakanlığı’na başvurarak Orhan Tavlı hakkında suç duyurusunda bulundu.
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ise Tavlı’nın Çanakkale Valiliği’ne atanmasının ardından “altıncı şirketlerin” çalışma izinlerinin hızla imzalanmaya başladığına dikkat çekti. Dernekten yapılan açıklamada, “2016 yılında Tavlı’nın göreve gelmesinin ardından TÜMAD Madencilik, 2017 yılında Lapseki’de Altın Madeni Projesi’ni devreye aldı, 100 bin ağaç kesildi. Daha sonra Danıştay süreci tamamlanmadan Kirazlı Altın Madeni devreye girdi. Alamos Gold’un sahibi olduğu proje başlatıldı, çalışma izni verildi ve 2019 yılında 350 bin ağaç kesilerek bütün bir orman ekosistemi yok edildi.
“Santrallerde tüketimden çok üretim var”
Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Başkanı Hüsrev Özkara da Muğla Valiliği’nden yapılan açıklamaya göre Akbelen’de 65 bin ağacın kesildiğine dikkat çekti. Özkara, “Hazır karbon yutağı görevi gören 60-70-80-90 yaşındaki ağaçlarınız varken ‘Kestiğim kadar dikeceğim’ dediğim için üzgünüm.”
YK Güç’ün bilgi notunda, “Şu ana kadar özelleştirme öncesi dahil kamulaştırılan toplam alan 1650 hektar. Mevcut durumda ilave 285 hektar alanın kamulaştırılması ve 2020 yılında tahsis edilen 78 hektar orman izninin uygulanması önem arz ediyor. Akbelen Ormanı için Akbelen sahasında 2023 Eylül ayına kadar madencilik faaliyetleri devam etmezse 2024 yılında elektrik üretimimiz durmak zorunda kalacaktır.
Şirket ayrıca 2020 yılında imzalanan protokol kapsamında 3 milyon fidan diktiğini ve yıllık yaklaşık 1 milyar dolarlık doğal gaz ithalatını engelleyerek cari açığın kapanmasına katkı sağladığını belirterek projeyi savundu.
Ancak TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Muğla ilindeki Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan Termik Santrallerinin yıllık üretim kapasitelerinin fiili yıllık tüketimin çok üzerinde olduğuna dikkat çekiyor.
Elektrik Mühendisleri Odası ve Makine Mühendisleri Odası tarafından 2022 yılında hazırlanan raporda, “Üç santralin elektrik üretimini durdurması veya durdurması durumunda durum hem yıllık toplam tüketim, anlık talep (pound talep) ve elektrik şebeke sisteminin işlerliğinin Türkiye ve Türk sistemini olumsuz etkilemeyeceğine işaret etmektedir.
Devlet 1 milyar teşvik ödedi
Yeniköy-Kemerköy Termik Santrali kömür sahasının genişletilmesi amacıyla Muğla Milas’taki Akbelen Ormanı’nda meydana gelen ağaç katliamına tepkiler sürerken, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, YK Enerji’ye ödenen teşvik miktarını açıkladı.
Yavuzyılmaz’ın payına göre 2018-2023 yılları arasında şirkete ödenen kapasite mekanizması teşvik tutarı 1 milyar 14 milyon 331 bin 32 TL ve bu tutar dolara endeksli.
Limak Holding’in son 12 yılda halktan aldığı 29 ihalenin toplam tutarı 12,5 milyar TL’yi buluyor.
Akbelen Meclis gündemine taşındı
DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’ye bağlı odaların da aralarında bulunduğu 308 kurum, siyasi partiler, kadın hakları ve toplumsal cinsiyet, ekoloji, kent, emek ve demokrasi mücadelesi veren kurumlar 28 Temmuz’da Akbelen kararını verdi. durdurmak için ortak bir bildiri hazırlamıştı.
CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Semra Dinçer, Akbelen Ormanı’nda kesilen ağaçları soru önergesiyle Meclis gündemine getirdi.
CHP Dinçer, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın cevap talebiyle verdiği önergede, şirketin Bakanlıktan aldığı izne ilişkin yürütmeyi durdurma kararı olduğunu belirterek, süre uzatımı başvurusunun devam ettiğini bildirdi. Askıya alınan işlem hukuken geçerli olmayacaktır. Yürürlükte kalması yasalara aykırıdır” dedi.
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl erişebilirim?
